การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธศาสน์เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย

Abstract

การวิจัยครั4 งนี4 มีวัตถุประสงค์ดังนี4 1) เพื2อพัฒนารูปแบบการเรี ยนการสอนตามแนวพุทธศาสน์เพื2อเสริมสร้าง คุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสำหรับนักเรียนชั4นมัธยมศึกษาตอนปลาย 2) เพื2อประเมิน ประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธศาสน์เพื2อเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงสำหรับนักเรียนชั4นมัธยมศึกษาตอนปลาย และ 3) เพื2อขยายผลการนำรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธศาสน์เพื2อเสริมสร้าง คุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสำหรับนักเรียนชั4นมัธยมศึกษาตอนปลาย ไปใช้ในเนื4อหาสาระ อื2นๆ ของกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยครั4งนี4 เป็นนักเรียนชั4นมัธยมศึกษาปี ที2 4 โรงเรียนแก้งคร้อวิทยา จำนวน 40 คน ที2เรียนรายวิชาสังคมศึกษาในภาคเรียนที2 1 ปี การศึกษา 2557 เครื2องมือที2ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แผนการจัดการเรียนรู้ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิF ทางการเรียน แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ การวิเคราะห์ ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี2ย ( X ) ค่าเบี2ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ค่าทีแบบไม่อิสระ(t-test dependent) และการวิเคราะห์เนื4อหา ผลการวิจัย พบว่า 1. รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธศาสน์เพื2อเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามแนวปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงสำหรับนักเรียนชั4นมัธยมศึกษาตอนปลาย มีองค์ประกอบคือ หลักการ วัตถุประสงค์ กระบวนการเรียนการสอน การวัดและประเมินผล และปัจจัยที2เอื4อต่อการเรียนรู้ ประกอบด้วยระบบสังคม หลักการตอบสนอง และระบบสนับสนุนโดยรูปแบบ การเรียนการสอนที2พัฒนาขึ4นมีกระบวนการเรียนการสอน 5 ขั4นตอน คือ 1) ขั4นสร้างศรัทธาและเสนอข้อเท็จจริง (ปรโตโฆสะ) 2) ขั4นสะท้อนคิด (โยนิโสมนสิการ) 3) ขั4นค้นพบหลักการ (สัมมาทิฎฐิ) 4) ขั4นสู่กระบวนการเรียนรู้ (ไตรสิกขา) และ 5) ขั4นประเมินผล และประยุกต์ใช้ (ภาวนา 4) 2. ประสิทธิผลของรูปแบบ พบว่า 2.1) หลังเรียนตามรูปแบบนักเรียนมีผลสัมฤทธิFทางการเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที2ระดับ .01 2.2) นักเรียนมีพัฒนาการด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์สูงขึ4นจากระดับการตอบสนองเป็ น ระดับการจัดระบบ 3. ผลการขยายผลรูปแบบ พบว่า หลังเรียนตามรูปแบบนักเรียนมีผลสัมฤทธิF ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที2ระดับ .01 และมีพัฒนาการด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์สูงขึ4นจากระดับการตอบสนอง เป็นระดับการ เห็นคุณค่า The purposes of this research were: 1) to develop the instructional model based on Buddhism to enhance the desired characteristics focusing on sufficiency economy philosophy for high school students, 2) to evaluate the effectiveness of the instructional model based on Buddhism to enhance the desired characteristics focusing on sufficiency economy philosophy for high school students and 3) to disseminate the instructional model based on Buddhism ot enhance the desired characteristics focusing on sufficiency economy philosophy for high school students in other subjects of Social Studies,Religion and Culture . The sample consisted of 40 students who studied at Kaengkhrowittaya School for the first semester in 2014. The research instruments were: 1) lesson plans 2) learning achievement test, and 3) the desired characteristics test. The data were analyzed by using mean ( X ), standard deviation (S.D.), t-test for dependent sample and content analysis. The results of this research were as follows: 1. The instructional development model based on Buddhism to enhance the desired characteristics focusing on sufficiency economy philosophy for high school students were: 1) the principle 2) the objective 3) the instructional process and 4) evaluation 5) the factors supporting learning consisted of 3 components, 1) social system 2) principle of reaction 3) supporting system and the learning process consisted of five steps: 1) faith forming and fact discovery (Paratoghosa) 2) reflection (Yonisomanasikara)3)principle construction (Sammaditthi) 4)learning process(Tri-sikkha) 5)evaluation and application.(Bhavana) 2. The effectiveness of the instructional development model revealed that the learning achievement from the post-test was significantly higher than the pre - test at the .01 t level and the desired characteristics were developed from the responding level to the organization level. 3. The results of dissemination revealed that the learning achievement from the post-test was significantly higher than the pre-test at the .01 level and the desired characteristics were developed from the responding level to the value level.