การแพร่กระจายของเชื้อราในอากาศภายในห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์: กรณีศึกษาห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์ โรงพยาบาลนครปฐม จังหวัดนครปฐม

Abstract

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณเชื้อราที่ปนเปื้อนในอากาศภายในห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์ จำนวน 5 ห้องของโรงพยาบาลนครปฐม จังหวัดนครปฐม และหาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณเชื้อราที่พบกับปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม ได้แก่ อุณหภูมิและความชื้นสัมพัทธ์ ตลอดจนจำนวนผู้ใช้งานห้องดังกล่าว การเก็บตัวอย่างทำโดยวิธี Open plate โดยเก็บทุกวันทำการ วันละ 2 ชั่วโมง เป็นระยะเวลา 3 เดือน ตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2558 ถึง ตุลาคม 2558 ผลการสำรวจพบเชื้อราที่ปนเปื้อนในอากาศทั้งหมด 7 ชนิด โดยเชื้อราที่พบมากที่สุด คือ Alternaria sp. จำนวน 21.38 cfu/plate/hr หรือคิดเป็นร้อยละ 45.07 ของจำนวนเชื้อราทั้งหมด รองลงมา คือ Penicillium sp. จำนวน 17.24 cfu/plate/hr (ร้อยละ 36.35) Aspergillus sp. จำนวน 4.54 cfu/plate/hr (ร้อยละ 9.58) Rhizopus sp. จำนวน 3.68 cfu/plate/hr (ร้อยละ 7.75) Fusarium sp. จำนวน 0.37 cfu/plate/hr (ร้อยละ 0.77) Mucor sp. จำนวน 0.16 cfu/plate/hr (ร้อยละ 0.33) และ Cladosporium sp. จำนวน 0.07 cfu/plate/hr (ร้อยละ 0.15) ตามลำดับ ห้องปฏิบัติการที่มีเชื้อรามากที่สุด คือ ห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์แผนกผู้ป่วยนอก พบจำนวน 17.51 cfu/plate/hr รองลงมา คือ ห้องธนาคารเลือด 10.49 cfu/plate/hr และ ห้องปฏิบัติการกลาง 7.27 cfu/plate/hr ตามลำดับ เมื่อเปรียบเทียบปริมาณเชื้อราที่พบกับเกณฑ์มาตรฐานการปนเปื้อนเชื้อจุลชีพในอากาศ (IMA) พบว่า ห้องส่วนใหญ่ จัดอยู่ใน IMA ระดับดี ยกเว้นห้อง จุลชีววิทยาที่จัดอยู่ในระดับดีมาก การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติสหสัมพันธ์เพียร์สัน (Pearson correlation coefficient, r) บ่งชี้ว่าปริมาณเชื้อราที่พบมีความสัมพันธ์แบบแปรผันตามกันกับจำนวนผู้ใช้งานมากกว่าอุณหภูมิภายในห้องปฏิบัติการ (r = 0.892 และ r = 0.6377 ตามลำดับ) ส่วนความชื้นสัมพัทธ์แทบจะไม่มีความสัมพันธ์กับปริมาณเชื้อราที่พบ (r = - 0.543)

The purposes of this study were to quantify the amount of fungi contaminated in an indoor air within 5 medical technology laboratories of Nakhon Pathom hospital, Nakorn Pathom province and to determine the correlation of the findings with environmental factors including room temperature and relative humidity as well as the number of patients receiving service. An open plate technique was used as a sampling method in the study. Samples were collected 2 hours per day, every working day for the period of 3 months, from August 2015 – October 2015. Results showed that seven fungal genera were identified. The most frequently found was Alternaria sp. (21.38 cfu/plate/hr, or 45.07% of the total), while Penicillium sp., Aspergillus sp., Rhizopus sp., Fusarium sp., Mucor sp., and Cladosporium sp., were detected at 17.24 cfu/plate/hr (36.35%), 4.54 cfu/plate/hr (9.58%), 3.68 cfu/plate/hr (7.75%), 0.37 cfu/plate/hr (0.77%), 0.16 cfu/plate/hr (0.33%), and 0.07 cfu/plate/hr (0.15%), respectively. Area with the highest fungal load was the laboratory of outpatient department, 17.51 cfu/plate/hr. Other labs including blood bank, central laboratory, office, and bacterial culture laboratory had lower level of airborne fungi, 10.49, 7.27, 6.40, and 5.81 cfu/plate/hr, respectively. According to the index of microbial air contamination (IMA), all laboratories were classified as IMA level good, with the exception of the microbiology room that met the excellent level. Statistical analysis of the data based on Pearson correlation coefficient (r) suggested that the number of patients rather than room temperature had a high positive correlation with fungal load (r = 0.892 and 0.6377, respectively). A moderately negative correlation was found between fungal load and relative humidity in the labs (r = - 0.543).