ฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 10 ไมครอน (PM10) และโลหะใน PM10 ภายในและภายนอกอาคาร ในจังหวัดราชบุรี

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเข้มข้นของฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 10 ไมครอน (PM10) และความเข้มข้นของโลหะใน PM10 จำนวน 15 ชนิด ได้แก่ Al As Cd Co Cr Cu Fe Hg Mg Mn Ni Pb Sb Zn และ V บริเวณภายในอาคารและนอกอาคาร ในฤดูฝนและฤดูแล้ง ในพื้นที่โรงเรียนวัดเจติยาราม ซึ่งเป็นตัวแทนของพื้นที่ชุมชน และโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน-บ้านถ้ำหิน ซึ่งเป็นตัวแทนของพื้นที่ชนบท ผลการศึกษาความเข้มข้นของ PM10 บริเวณโรงเรียนวัดเจติยารามในฤดูฝนและฤดูแล้ง พบว่าภายในอาคารมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 41.67 และ 46.08 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ตามลำดับ และภายนอกอาคารมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 32.70 และ 78.95 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ตามลำดับ และโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านถ้ำหินในฤดูฝนและฤดูแล้ง ภายในอาคารมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 20.24 และ 27.39 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ตามลำดับ ภายนอกอาคารมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 19.47 และ 52.00 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ตามลำดับ ซึ่งมีค่าไม่เกินค่ามาตรฐานคุณภาพอากาศทั้งภายในอาคารและภายนอกอาคาร เมื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย PM10 ระหว่างโรงเรียนวัดเจติยารามกับโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านถ้ำหิน ด้วยสถิติ T-Test ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% พบว่ามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ความเข้มข้นสูงสุดของโลหะใน PM10 4 ลำดับแรก ของโรงเรียนวัดเจติยาราม ได้แก่ Fe Zn Mg และ Al และของโรงเรียนตำรวจตะเวนชายแดนบ้านถ้ำหิน ได้แก่ Zn Fe Mg และ Al นอกจากนั้นพบว่าความเข้มข้นของ PM10 และโลหะหลายๆ ชนิดมีความสัมพันธ์กัน ได้แก่ Fe กับ Mn, Fe กับ Mg, Mg กับ Mn, Mn กับ Zn, PM10 กับ Fe, PM10 กับ Mn, Al กับ Fe, Al กับ Mg, Al กับ Mn และ Mg กับ Zn ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการมีแหล่งกำเนิดร่วมกัน และพบว่าทั้ง 2 บริเวณมีค่า Indoor to Outdoor ratio (I/O ratio) ของความเข้มข้นของ PM10 ต่ำกว่า 1 ส่วนความเข้มข้นโลหะทุกชนิดใน PM10 มีค่าสูง กว่า 1 The objectives of this research were to study the concentration of particulate matter less than 10 micrometers (PM10) and to analyze 15 kinds of metal in PM10 including Al, As, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Mg, Mn Ni, Pb, Sb, Zn, and V. Indoor as well as ambient PM10 were sampled in dry and wet seasons, at Wat Chetiyaram School (WS) and Ban ThamHin Border Patrol Police School (TS) represented as urban and rural areas, respectively. The results showed that the average concentrations of indoor PM10 at WS during wet and dry season were 41.67 and 46.08 µg/m3 and those of ambient PM10 were 32.70 and 78.95 µg/m3, respectively. For TS, the average concentrations of indoor PM10 during wet and dry season 20.24 and 27.39 µg/m3 and those of ambient PM10 were 19.47 and 52.00 µg/m3, respectively. All PM10 concentrations were below the indoor and ambient air quality standards. According to T-Test statistical analysis at level of confidence of 95% the concentrations of PM10 at WS and TS were significantly different. The descending of 4 highest metal concentrations in PM10 at WS were Fe, Zn, Mg and Al; and at TS were Zn, Fe, Mg, and Al. Moreover, the relationships between PM10 concentration and some metals were Fe with Mn, Fe with Mg, Mg with Mn, Mn with Zn, PM10 with Fe, PM10 with Mn, Al with Fe, Al with Mg, Al with Mn and Mg with Zn were found, indicating that these metals may originate from the same sources. For both areas, the Indoor to Outdoor ratio (I/O ratio) of PM10 concentration were less than 1, whereas that of metal concentrations were higher than1.